Oorspronkelijk was ‘spekbak’ een scheldnaam voor vaartuigen als vissermansschouwen en Marker rondbouwschepen. Aan de ene kant waarschijnlijk omdat deze goedkope, ijzeren scheepjes vaak vies en vettig waren van het visafval, aan de andere kant ook omdat ze een armzalig alternatief vormden voor de elegante houten botters. Toen deze schepen niet meer voldeden voor de moderne visserij, werden veel spekbakken omgebouwd tot jacht en kregen ze een kajuit. Hoewel ze daardoor niet meer origineel waren, werden de schepen dankzij deze nieuwe toepassing wel behouden. Tegenwoordig zijn veel spekbakken in het bezit van liefhebbers die ze weer in de originele staat terugbrengen.
Hoorn en Urk
In Nederland leggen twee stichtingen zich specifiek toe op het behoud van, en het varen met originele spekbakken: De Hoornse Schouw en Stichting Historische Westhaven Urk. Beide stichtingen organiseren al enkele jaren wedstrijden en visserijevenementen met de spekbakken in Hoorn en op Urk. Hoorn bezoekt Urk en andersom. Dit jaar wordt voor de vijfde keer een gezamenlijk Spekbakkentreffen georganiseerd vanuit het Zuiderzeemuseum.
Vers van vroeger
Weet jij wat je allemaal kunt eten uit de zee en van het land? Ga op verkenningstocht door het buitenmuseum en laat je verassen! Geniet in 2018 niet alleen van de hapjes van vroeger – honderd jaar geleden werden er andere gerechten gegeten dan nu - maar proef ook de hedendaagse lekkernijen met ingrediënten van toen. Leer spelenderwijs wat mensen vroeger aten, hoe dit werd geteeld of gevangen, en daarna geconserveerd. Proef sprot bij de visrokerij, ontdek oude fruitrassen in de boomgaard en snoep een ouderwets ‘ulevelletje’. Ook op de kaart van het museumrestaurant vind je verschillende traditionele gerechten met een moderne twist. Voor de jonge bezoekers is een leuke speurtocht uitgezet met een beloning!
Over het Zuiderzeemuseum
Het Zuiderzeemuseum richt zich op de geschiedenis, de actualiteit en de toekomst van het voormalige Zuiderzeegebied. In het buitenmuseum staan authentieke panden uit dorpen uit dit gebied. Hier komt jong en oud in aanraking met de Zuiderzeecultuur. Zo kunnen bezoekers een touw slaan, op bezoek bij Urker inwoners of mee-eten in een huishouden van 1920. In het binnenmuseum maken bezoekers kennis met kunst, cultuur en erfgoed van voor en na de afsluiting van de Zuiderzee. Ook is er een schepenhal vol historische schepen. Kenmerkend voor het Zuiderzeemuseum is dat het de cultuurhistorische collectie verrassend verbindt met hedendaagse kunst, vormgeving en design. In 2016 riep de internationale beoordelingssite TripAdvisor het museum uit als een van de beste musea van Nederland. In 2017 heeft het museum deze hoge waardering behouden.